فیلم | شاخص‌های تربیتی قرآن کریم / آموزش وفای به عهد از دوره کودکی

به گزارش ایکنا، در بیستمین جلسه روش‌های تدبر در قرآن با تدریس اسماعیل عاکفی، پژوهشگر علوم قرآنی، به دلیل همزمانی با ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع)، آیاتی انتخاب شده که درباره مرتبت با تربیت حسینی و قیام خونین کربلاست که متن و فیلم آن در ذیل آمده است؛

«بسم‌الله الرحمن الرحیم

سلام عرض می‌کنم به همراهان گرانقدر تدبر در قرآن. درباره شاخصه‌های تربیت از منظر قرآن کریم تدبر می‌کردیم.

راستگویی را گفتم و این جلسه درباره وفای به عهد مطالبی را می‌گویم.

قرآن کریم سوره‌ای را با این موضوع آغاز کرده است، سوره «مائده» یعنی «سفره آسمانی». هنگامی که برای فردی سفره می‌اندازید، پیش‌غذا و دسر(بعد از غذا) تهیه می‌کنیم. قرآن کریم نیز در نخستین آیه سوره‌ای که با عنوان سفره آسمانی است، می‌فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید به عهد و پیمان خود وفا کنید.»

مهم‌ترین نکته در پذیرایی از بندگان در این سوره، آن است که به عهد و پیمان وفا کنید. آیا شما خانم‌ها دوست دارید، آقایانی که به شما قول داده‌اند، مهریه دهند، به عهده‌شان وفا نکنند و آن را ندهند؟ آیا آقایان دوست دارید خانم‌هایتان با شما راستگو نباشند و به عهدی که بسته‌اند پایبند نباشند؟ ما دوست داریم در خصوص ما وفای به عهد رعایت شود، پس باید درباره دیگران وفای به عهد را رعایت کنیم. 

آموزش وفای به عهد در کودکی

برای اینکه این اتفاق بیفتد در حدیث آمده است: «الْعِلْمُ مِنَ الصِّغَرِ کَالنَّقْشِ فِی الْحَجَرِ». مانند اینکه در سنگ چیزی را حک می‌کنی و همیشه می‌ماند و از بین نمی‌رود. اگر در کوچکی چیزی را یاد بگیری، هیچ‌گاه از بین نمی‌رود، پس باید به فرزندان وفای به عهد را یاد دهیم. قرآن کریم می‌فرماید: «وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ»؛ مؤمن کسی است که به امانتی که به او می‌دهند و عهدی که با کسی می‌بندد، پایبند است و پای عهد و پیمان خودش می‌ایستد. 

اما در جریان کربلا نیز دو تیپ افراد بودند؛ عده‌ای که از ابتدا دروغ گفتند، ‌عده‌ای دیگر که پای عهد و پیمانشان نایستادند. مثل همان‌هایی که امام(ع) را به کربلا دعوت کردند و سپس زیر حرفشان زدند. آنهایی که زیر حرفشان زدند دو دسته بودند؛ برخی از اول دروغ گفتند و برخی از اول دروغ نگفتند، اما پای حرفشان نایستادند. برخی هنگامی که به مسلم بن عقیل(ع) گفتند که شمشیر را کنار بگذار رهایت می‌کنیم، قصدشان دروغ بود، اما برخی به معنای واقعی در نظر داشتند تا ایشان را رها کنند، اما هنگامی که دیدند، دیگران زیر حرفشان زدند، اینها نیز مثل آنها عمل کردند و این شد که مسلم شهید شد.

درباره امام حسین(ع) نیز برخی زیر حرفشان زدند، اما برخی دیگر در شب عاشورا گفتند: «حسین جان اگر هزاران بار کشته شویم و بعد از مرگ قیامتی هم نباشد و با مرگ دردی را تجربه کنیم، هزار بار اگر کشته شویم و به دنیا بیایم و دوباره کشته شویم، در رکاب تو  کشته می‌شویم».

شاخص‌های تربیتی قرآن کریم

یاران امام حسین(ع) هنگامی هم که ظهر عاشورا شد، پای حرفشان ایستادند؛ تک‌تک نیز پیش از مولایشان به نبرد رفتند و شهید شدند و به عهد و پیمان خود عمل کردند. از شما می‌پرسم هنگامی که آیه را «يَا لَيْتَنِی كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً» می‌گویید، آیا می‌خواهید با آن عهدشکن‌ها باشید و در مقابل امام حسین(ع) باشید و یا اینکه با آنهایی باشد که پای امام حسین(ع) و عهدشان ایستادند و شهید شدند. در طول تاریخ آرزو می‌کردیم که با عهدشناس‌ها باشیم و با آن عهد‌شکن‌ها نباشیم.

اگر می‌خواهیم فرزندانمان زمانی که کربلا پیش آمد و امام زمان(عج) ظهور کرد، پا در رکاب امامشان باشند، شاخص‌های تربیتی قرآنی را باید لحاظ کنیم؛ یکی از آنها وفای به عهد است تا اگر کربلایی رقم خورد از قشر زهیر و بریر، حبیب بن مظاهر، اباالفضل(ع)، علی‌اکبر(ع) و علی اصغر(ع)  باشند نه از قشر کسانی که وفای به عهد نکرده‌اند و ظلم کردند.»

یادآور می‌شود، مباحث روش‌های تدبر در قرآن با تدریس اسماعیل عاکفی، مدرس و پژوهشگر قرآنی، به همت ایکنا و با همکاری استودیو مبین جهاددانشگاهی روزهای یکشنبه و پنجشنبه منتشر می‌شود.